|
İslam hukukuna göre, halkın mal varlığının
bir bölümüne ya da tümüne devlet tarafından el konulması.
İslam devletlerinde, devlet adına çalışırken kazanılan malların
kamuya ait sayılması kuralına dayanılarak uygulanan müsadere, 1451'de Fatih Sultan
Mehmed döneminde benimsenmiş, ilk defa da 1453'de Candarlı ailesinin malları müsadere
edilmiştir. Müsadere usulünün temel amacı, önemli rütbelere yükselen kişilerin,
ölümlerinden sorna varislerine birşey bırakamayacaklarını düşünerek dürüst
davrankmalarını sağlamaktı.
16.Yüzyılda mal varlığının bir kısmının alınmasını içerirdi.
Ölen yada idam edilen vezir ve beylerbeylerinin nakit servetleri, değerli eşyalarıi
silahları, hayvanları ve askeri araç gereçleri kamu adına müsadere edilirken, emlak
ve akar niteliğindeki mirasnın büyük bir bölümü varislerine bırakılırdı. Önemli
bir varlık bırakamadan ölenlerin varislerine devlet tarafından maaş bağlanırdı.
17. yüzyılda Taşra yöneticileri, giderlerini karşılamak ve padişaha
büyük hediyeler sunabilmek için yöre zenginlerine müsadere yöntemini uygulamaya başlamışlardı.
Bunun için sudan bahaneler gösterilerek zenginler suçlanıp öldürülmüştür. II.
Mahmud müsaderenin ancak kamu malı olduğu mahkeme kararıyla saptanan servetlere
uygulanması kuralını getirmiş, Tanzimat'ın ilanından sonra bu uygulama kaldırılmıştır. |
|